Herfstsymposium: Een rampzalige avond! “De rol van beeldvorming in de traumatologie en forensische odontologie”
Inzet van beeldvorming bij maxillofaciale en dento-alveolaire traumatologie als diagnosticum
Dr. R. (Romke) Rozema en dr. B. (Baucke) van Minnen
In de afgelopen 15 jaar is de beeldvorming in de primaire diagnostiek van patiënten met aangezichtsletsel geleidelijk verder opgeschoven van 2D naar 3D beeldvorming door middel van (Cone Beam-)CT. Dit levert voordelen op met betrekking tot het stellen van de diagnose, zeker als het fracturen betreft van het middengezicht en de bovenste gezichtshelft. Nadelen van het veelvuldig inzetten van de CT-scan als diagnosticum zijn de oplopende kosten en hogere stralingsbelasting ten opzichte van 2D röntgendiagnostiek. Dit heeft er toe geleid dat in de afgelopen jaren de diagnostiek met behulp van CT opnieuw is geëvalueerd. Wanneer is op basis van gedegen lichamelijk onderzoek aanvullende beeldvorming echt nodig? En hoever kan de stralingsdosis worden teruggebracht om met behulp van moderne beeldverwerking en -verbeteringstechnieken alsnog betrouwbare diagnostiek te kunnen verrichten?
Inzet van beeldvorming bij maxillofaciale traumatologie ter ondersteuning van behandeling
Dr. L. (Leander) Dubois
Dat 3D beeldvorming steeds meer gezien wordt als gouden standaard als het gaat om diagnose van aangezichtsletsel spreekt voor zich. Zeker bij complexere verbrijzelingsletsels zal 3D beeldvorming ervoor zorgen dat je minder snel voor een verrassing komt te staan. De uitdaging is om alles uit deze DICOM-data set te halen door de principes van computergestuurde chirurgie toe te passen. Met geavanceerde segmentatie en spiegeltechnieken kan namelijk de pre traumatische anatomie worden gesimuleerd. Letsels kunnen virtueel worden gereconstrueerd. Door deze planningen te exporteren naar 3D printers is het mogelijk geprinte modellen te vervaardigen die kunnen helpen bij de behandelplanning door hierop osteosyntheseplaten voor te buigen. Nog mooier is om de hele workflow te digitaliseren en zelfs de implantaten patiënt specifiek te vervaardigen. Daarnaast kan de reeds gemaakte 3D planning ook geëxporteerd worden naar de navigatieapparatuur. Deze geeft een dynamische feedback tijdens de operatie en helpt sturing geven aan de reconstructie. Voordat de patiënt uit narcose ontwaakt zal intra-operatieve beeldvorming helpen om het bereikte resultaat te visualiseren. Door de planning hierop te superponeren is direct zichtbaar hoe nauwkeurig de reconstructie is geweest en geeft de mogelijkheid direct iets aan te passen. Zelfs bij complexe reconstructies zijn nauwkeurigheidsmarges onder 1mm mogelijk.
Voor de hoog-complexe primaire maxillofaciale traumatologie helpen bovenstaande principes om tot voorspelbare uitkomsten te komen. Voor de secundaire traumatologie geldt dat de 2e kans de laatste kans zou moeten zijn, waardoor elk stukje wat bijdraagt aan een meer voorspelbare uitkomst meer dan welkom is.
Beeldvorming in de Forensische Odontologie
Drs. F. (Frithjof) Kroon
Het komt regelmatig voor dat lijken worden aangetroffen van onbekende personen. Daarbij gaat het om individuele gevallen, maar ook om (massa) rampen waar meerdere slachtoffers vallen te betreuren. Vaak zijn de lichamen ernstig gemutileerd en mede daarom niet meer toonbaar voor nabestaanden. Uit humanitaire overwegingen maar ook vanwege juridische en verzekeringstechnische belangen, zal men zich steeds tot het uiterste inspannen om de identiteit van een overledene te achterhalen. Bij de identificatie speelt het gebit geregeld een belangrijke rol en wordt de forensisch odontoloog ingeschakeld.
Forensische odontologie is het deel van de tandheelkunde dat zich – in het belang van justitie – bezighoudt met de professionele behandeling en onderzoek van tandheelkundig bewijsmateriaal, en met deskundige interpretatie en documentatie van de bevindingen. Identificatie van onbekende stoffelijke overschotten op basis van gebitsgegevens is het belangrijkste werkterrein van de forensische odontologie. Ook bij massarampen, waarbij veel slachtoffers zijn, is gebleken dat identificatie aan de hand van het gebit zeer goed toepasbaar is.
In deze presentatie staat de gebitsidentificatie centraal. Een en ander wordt toegelicht door middel van casuïstiek van individuele gevallen. Daarbij zal worden geïllustreerd dat röntgenopnamen belangrijk zijn. Ze kunnen het verschil maken en vaak doorslaggevend zijn.
De forensisch odontoloog maakt ook deel uit van het Landelijk Team Forensische Opsporing (voorheen het Rampen Identificatie Team) en wordt dus ook ingezet bij rampen, zoals na de vuurwerkramp in Enschede, de tsunami in Thailand en de MH17. Aan de hand van de inzet in Thailand na de tsunami wordt uiteengezet hoe het er in de praktijk aan toegaat.